Radio istniało 38 lat, zanim liczba jego użytkowników przekroczyła 50 mln. Telewizji zajęło to 13 lat, a komputerom osobistym – 16. Systemowi Word Wide Web, który zadecydował o popularności Internetu, wystarczyły 4 lata.
Historia Internetu sięga początku lat sześćdziesiątych, kiedy to Departament Obrony USA rozpoczął badania nad możliwością stworzenia sieci komputerowych dla celów wojskowych. Pierwsze połączenie sieciowe nawiązano w roku 1968 między dwoma komputerami znajdującymi się w Massachusatts i Santa Monika. W 1973 roku powstały pierwsze połączenie międzynarodowe do Wielkiej Brytanii i Norwegii. W Polsce pierwsze połączenia internetowe ze światem miało miejsce w 1991 roku. Naukowcy Instytutu Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego zbudowali sieć wewnętrzną, a następnie połączyli się z Danią.
Intensywne pod wglądem rozwoju Internetu były lata 70. Wtedy stworzono e-mail (poczta elektroniczna), FTP (protokół transmisji plików), Telnet (protokół zdalnego dostępu do komputerów), Usenet (grupy dyskusyjne). Końcówka tych lat przyniosła nam TSP/IP (protokoły komunikacyjne), system nazw domenowych (DNS – Domain Name System), NNTP (Network News Transfer Protocol) – protokół stosowany w grupach dyskusyjnych. Do roku 1987, poruszanie się po sieci nie było możliwe bez znajomości UNIX-a, systemu operacyjnego, na którym bazuje dzisiaj LINUX. W 1989 roku w szwajcarskim instytucie fizyki cząstek elementarnych pojawił się pomysł, który był podstawą stron WWW. Przedsięwzięcie miało za zadanie wymianę danych naukowych w prosty i przejrzysty sposób. W latach 90 pojawiły się pierwsze internetowe przeglądarki graficzne, dzięki czemu nie znając UNIX-a można było poruszać się po Internecie.
Obecnie na stronach WWW możemy znaleźć informacje dotyczące praktycznie wszystkich dziedzin życia. Umieszczają je tam sami zainteresowani: uczelnie, szkoły, banki, muzea, ministerstwa, sejm, samorządy, firmy, organizacje, osoby prywatne. Informacja zgromadzona w postaci elektronicznej tworzy strukturę odsyłaczową. Cechuje ją łatwość i natychmiastowość dostępu, aktualność oraz często multimedialność. Taka wiedza, według B. Gralewskiego jest więcej niż praktyczna – jest bezpośrednio użyteczna, co stanowi o jej nowej jakości.
Łatwość gromadzenia informacji w tej postaci powoduje, że nie zawsze gwarantuje rzetelność i odpowiedni poziom treści. Informacje dostępne przez Internet są pozbawione filtra jakości. Internet w większym stopniu niż tradycyjne środki przekazu potęguje efekt szumu informacyjnego. Na jego stronach oprócz treści przydatnych znajduje się bardzo dużo „śmieci”. R. Tadeusiewicz zaproponował termin „smog informacyjny”, który - podobnie do atmosferycznego – składa się z „informacyjnej mgły” i „informacyjnego dymu”.
Korzystając z zasobów Internetu niezbędna jest znajomość zasad efektywnego docierania do wartościowych informacji oraz umiejętność ich selekcjonowania i oceniania. Jest to szczególnie ważne w przypadku młodego człowieka, który przeszukując sieć poznaje różne punkty widzenia na jedną sprawę. Poznaje poglądy ludzi znanych, będących uznawanymi autorytetami, przeciętnego człowieka, ale także osób reprezentujących szkodliwe organizacje społeczne. Może to zaowocować pełniejszą wiedzą na dany temat, lepszą umiejętnością oceny sytuacji, czy dokonania wyboru. Zawsze jednak istnieje niebezpieczeństwo, że młodego człowieka, o nieukształtowanej jeszcze w pełni osobowości, zainteresują treści, które są społecznie uznawane za szkodliwe i niedopuszczalne. Zaliczyć do nich należy np. wypowiedzi neonazistowskie, pornograficzne, instruktaże wyrobu bomb, wskazówki, jak wykoleić pociąg za pomocą narzędzi znajdujących się w każdym domu, zachęcanie do udziału w grupach satanistycznych, propagowanie zasad „czystości rasy”, pochwała nekrofilii, czarnych mszy i kanibalizmu, zbiory fotografii przedstawiających ofiary chorób, deformacji, morderstw, samobójców, wojen itp.
Według ks. A. Zwolińskiego szansę stworzenia rodzaju autocenzury, która nie ogranicza swobody wypowiedzi, a jednocześnie pozwala zablokować nieodpowiednie materiały, daje technika podstawy wyboru treści dokumentów internetowych PICS (ang. Platform for Internet Kontent Selextion). Nie narzuca ona całej sieci jednego systemu opiniowania materiałów, ale popiera tworzenie wielu takich systemów. PICS jest sposobem rozpowszechniania opinii i wartościowania informacji, która pojawia się w Internecie. Internauci wykazują jednak zdecydowaną niechęć do wprowadzenia jakichkolwiek możliwości ograniczeń Internetu. Ich głównymi argumentami są: koszty cenzury, wolność słowa, problem rozwoju sieci.
W Stanach Zjednoczonych w 1995 roku podjęto próbę uchwalenia „Ustawy o moralności komunikacji”, która przewidywała kary za świadome rozpowszechnianie komentarzy, propozycji, obrazów nieprzyzwoitych lub niemoralnych. Sąd USA uznał ją jednak za sprzeczną z konstytucyjną zasadą o wolności słowa i unieważnił.
Nadmierna ilość treści w Internecie powoduje jego nieprzydatność dla tych, którzy go przez lata tworzyli, czyli naukowców. Większość amerykańskie uniwersytetów, agencje federalne i firmy teleinformatyczne stworzyły projekt Internet 2, mający własne ścieżki przekazu. Ma to między innymi przyspieszyć międzyuczelnianą wymianę informacji. Głównym założeniem projektu jest powstanie „superszybkich infostrad”, by uniwersytety i laboratoria państwowe miały możliwość natychmiastowej komunikacji, bez blokowania przez pozostałych użytkowników sieci.
Internet Watch Foundation (IWF) – zajmująca się zbieraniem wystawionych przez internatów ocen zawartości stron – zgłosiła (w 1999 r.) projekt powołania międzynarodowej organizacji (The Internet Kontent Reating Alliance), która na podstawie ogólnie przyjętych zasad moralnych określałaby akceptowaną w innych krajach rangę stron. Problem rozwiązania, dzięki któremu możliwe byłoby ograniczenie dostępu do stron Internetu, cięgle jest jednak jeszcze otwarty. Dostęp do światowych zasobów informacji stwarza nowe szanse. Sposób wykorzystania ich, jak pisze ks. Zwoliński, zależy od moralnego poziomu poszczególnych ludzi i grup społecznych.
KRYTERIA POSZUKIWAŃ INFORMACJI
Na stronie http://republika.pl/o7aro/serwisy.htm znajdziemy wykaz serwisów wyszukiwawczych w sieci Internet (między innymi światowe i polskie katalogi oraz wyszukiwarki).
Większość wyszukiwarek przy tworzeniu kryteriów poszukiwań pozwala na korzystanie z cudzysłowów, znaków „+” i „-” oraz operatorów logicznych. Stosowanie kryteriów znacznie skraca czas dotarcia do potrzebnych informacji.
Oto niektóre przykłady zaczerpnięte z „Informatyki dla gimnazjalisty bez tajemnic” Z. Nowakowskiego i W. Sikorskiego:
1. Matejko - wyszukuje strony, na których występuje podany wyraz.
2. Jan Matejko - wyszukuje strony, na których występuje wyraz „Jan” lub wyraz „Matejko”.
3. „Jan Matejko” - wyszukuje strony, na których występują obok siebie podane wyrazy.
4. + ”Jan Matejko” + ”Grunwald” - wyszukuje strony, które zawierają zarówno ”Jan Matejko” oraz ”Grunwald”.
5. + ”Jan Matejko” - „Grunwald” - wyszukuje strony, które zawierają „Jan Matejko”, nie ma natomiast wyrazu „Grunwald”.
Używanie operatorów logicznych:
1. Fiat OR Ford - wyszukuje strony, na których występują „Fiat” lub „Ford”.
2. Fiat AND Ford - wyszukuje strony, na których odnalezione zostały oba wyrazy.
3. Fiat NEAR Ford - wyszukuje strony, na których znajduje się zarówno pierwszy, jak i drugi wyraz, z tym, że są one oddzielone co najwyżej trzema innymi wyrazami.
4. Fiat NEXTTO Ford - wyszukuje strony, na których obydwa wyrazy występują obok siebie.
5. Fiat ANDNOT Ford - wyszukuje strony, na których występuje „Fiat”, ale nie ma wyrazu „Ford”.
W przypadku operatorów logicznych możliwe jest tworzenie zapytań złożonych, np. zestawienie (samochód AND osobowy) ANDONT Ford zwraca odsyłacze do tych stron, które dotyczą samochodów osobowych z wyłączeniem Forda.
Obok podawania pełnych wyrazów, dopuszczalne jest także stosowanie symbolu wieloznacznego * (gwiazdka), np. samo* oznacza „samochód”, „samolot” itp.
Stosować możemy także proponowane przez wyszukiwarki „zaawansowane szukanie”.
Opracowała
Ewa Stec